Një zbulim i jashtëzakonshëm ka ndodhur pranë fshatit Lin në bregun shqiptar të Liqenit të Ohrit: studiues nga Zvicra dhe Shqipëria konfirmojnë ekzistencën e një komuniteti antik të ndërtuar mbi palafita, që daton rreth 6,000–8,000 vjet më parë, dhe që konsiderohet tani si fshati më i vjetër në një liqen europian.

Fshati ishte ndërtuar mbi shtylla druri në një zonë me nivel të ulet uji, rreth 3 metra nën sipërfaqe, ku mbetje druri janë ruajtur shumë mirë për shkak të kushteve anaerobike të liqenit.

U kanë mbledhur më shumë se 1,000 mostra druri, të analizuar me radiokarbon dhe dendrokronologji, për të përcaktuar moshën dhe sezonet e jetës së banorëve. Llogaritet se 200–500 persona kanë banuar aty në fshat.

Zbulimet përfshijnë eshtrat e kafshëve, farat dhe mbetje bimore, objekte bakri dhe keramikë të punuar me mjeshtëri, që dëshmojnë për një komunitet të organizuar, me aktivitet bujqësor dhe gjueti në një kohë kur komunitetet mobile ndryshonin shpesh vendbanimet.

Kjo zonë ka luajtur një rol kyç në përhapjen e bujqësisë dhe bagëtisë drejt pjesëve të tjera të Evropës. 

Gjetje të reja zbuluan rreth 100,000 shtylla të mprehta druri të vendosura në fundin e liqenit, çka sugjeron një sistem mbrojtjeje, ndoshta nga grabitës, grabitje apo ndonjë luftë për burime.

Disa studiues i lidhin masat mbrojtëse me dominimin mbi ujin dhe pyjet për ndërtim, një tregues i qartë se banorët ishin strategjikë dhe inovativë.

Me një sipërfaqe prej rreth 6 hektarësh, vetëm rreth 1% e zonës është eskavuar pas gjashtë vjetësh që nga fillimi i punës zyrtare arkeologjike. Kjo do të thotë se mund të duhet dë tëra dekada për eksplorimin e plotë të këtij vendbanimi të lashtë.

Si mund të përfshihet në kurrikulat e reja shkollore

Ky zbulim ofron një rast të jashtëzakonshëm për edukimin:

• Histori dhe arkeologji lokale: nxënësit mund të mësojnë mbi kulturën neoliti në vendin e tyre, duke e ndjerë historinë si të afërt e jo të largët.
• Zhvillimi i bujqësisë dhe teknologjia e parë: studimi i zgjerimit të bujqësisë dhe përdorimit të veglave bakri mund të integrohet në mësime shkencore dhe sociologji.
• Ruajtja e trashëgimisë kulturore dhe mjedisore: projekti thekson rëndësinë e mbrojtjes së ekosistemeve të liqenit dhe ndërveprimit të shoqërisë njerëzore me natyrën.
• Metodologji kërkimore: praktikë në përdorimin e dendrochronologjisë dhe radiokarbonit mund të prezantohet si metodologji shkencore në mësimet mbi shkencat natyrore dhe teknologji.

Zbulimi në Lin, pranë Liqenit të Ohrit, është një dritë e re për historinë e hershme evropiane. Ai zbërthen misteret e banimit të hershëm në një hapësirë të jashtëzakonshme natyrore, duke sjellë në dritë një komunitet të zgjuar, bujqësor, mbrojtës dhe bashkëpunues. Për portalet shkollore, kjo temë është kurimane, për të frymëzuar nxënësit, për të lidhur të kaluarën me të ardhmen, dhe për të promovuar trashëgiminë dhe ruajtjen e saj në shkallë vendi.

© Portali Shkollor- Të gjitha të drejtat e rezervuara. Ndalohet kopjimi pa lejen tonë.