Arbana Pajenga Hallva: Komunikimi efektiv në klasë, ura që lidh mendjen me zemrën

Në zemër të çdo mjedisi të suksesshëm mësimor qëndron komunikimi, jo thjesht si shkëmbim fjalësh, por si një proces i ndërveprimit të ndjeshëm, i qartë dhe me qëllim. Komunikimi efektiv në klasë është një ndër aftësitë më të rëndësishme që një mësues duhet të kultivojë, jo vetëm për të transmetuar njohuri, por për të ndërtuar marrëdhënie të shëndetshme, për të kuptuar nxënësit dhe për të nxitur një atmosferë bashkëpunimi e respekti.

Çfarë është komunikimi efektiv?

Komunikimi efektiv nënkupton aftësinë për të përcjellë një mesazh në mënyrë të kuptueshme, të qartë dhe me ndikim pozitiv. Nuk mjafton vetëm të flasim, rëndësi ka si e themi, kur e themi dhe sa mirë e përshtatim mesazhin me nevojat dhe emocionet e tjetrit. Në klasë, kjo nënkupton që mësuesi të jetë i vetëdijshëm jo vetëm për përmbajtjen që përcjell, por edhe për mënyrën se si nxënësit e përjetojnë dhe e kuptojnë atë.

Elementët themelorë të komunikimit efektiv janë: qartësia, dëgjimi aktiv, ndjeshmëria, sinqeriteti dhe përshtatja me kontekstin. Një fjalë e thënë me ton të gabuar mund të zbehë gjithë përpjekjen për motivim. Një shikim që mungon kur nxënësi flet, mund të shuajë dëshirën e tij për të ndarë mendimin. Prandaj, komunikimi në klasë është shumë më tepër sesa një akt teknik, është një akt emocional dhe etik.

Komunikimi efektiv në klasë, ura që lidh mendjen me zemrën

• Mendja (logjika): Përfaqëson aspektin racional, ku përdorim argumente, fakte dhe informacion për të shpjeguar diçka.
• Zemra (emocioni):Përfaqëson aspektin emocional, ku ndjenjat, shpresa, dëshirat dhe ndjeshmëria janë të pranishme.

Komunikimi efektiv është si një urë që lidh këto dy elemente, duke adresuar mendjen dhe zemrën e personit që dëgjon ose flet.

Si të ndërtojmë këtë urë?

1. Përdorim argumente të qarta dhe të bazuara në fakte për të mbështetur mesazhin tonë, duke ndërtuar besueshmëri.

2. Tregojmë empati dhe kujdes emocional për të ndjerë dhe për të kuptuar ndjenjat e tjetrit.

3. Përdorim gjuhë të kujdesshme dhe të respektueshme që nxisin ndjenjat e mirëkuptimit.

4. Dëgjojmë me vëmendje dhe jemi të hapur ndaj ndjenjave dhe mendimeve të të tjerëve.

5. Shprehim ndjenjat tona në mënyrë të sinqertë, duke shmangur gënjeshtrat.

Roli i komunikimit në marrëdhënien mësues–nxënës

Komunikimi është ura që lidh mendjen me zemrën. Një mësues që komunikon mirë, është në gjendje të kuptojë jo vetëm atë që nxënësi thotë, por edhe atë që ai nuk thotë, ndoshta heshtjen, shqetësimin, entuziazmin apo drojën. Kur mësuesi dëgjon me vëmendje dhe flet me kujdes, nxënësi ndjehet i pranuar dhe i vlefshëm.

Nga ana tjetër, komunikimi efektiv ndihmon në përcaktimin e pritshmërive të qarta, vendosjen e rregullave në mënyrë të drejtë dhe zgjidhjen e konflikteve pa dhunë. Ai e bën klasën një hapësirë më demokratike, ku çdo zë ka vlerë dhe çdo ndjenjë merret parasysh.

Dëgjimi, gjysma e heshtur e komunikimit

Shpeshherë flasim shumë në klasë, por dëgjojmë pak. Dëgjimi aktiv është aftësia për të qëndruar i pranishëm kur dikush flet, pa gjykuar, pa ndërprerë dhe pa nxituar drejt këshillave. Një nxënës që dëgjohet me kujdes, fillon të dëgjojë edhe të tjerët. Ai mëson që mendimet e tij kanë vlerë, por edhe se duhet të ketë durim dhe respekt për të dëgjuar mendimin e tjetrit.

Mësuesi që praktikon dëgjimin aktiv, fiton besimin e klasës. Ai nuk është thjesht autoritet, por një figurë që kupton, udhëheq dhe motivon.

Gjuha trupore dhe toni i zërit

Komunikimi nuk ndodh vetëm përmes fjalëve. Gjuha e trupit, mimika e fytyrës dhe toni i zërit kanë një ndikim të madh në mënyrën se si kuptohemi. Një buzëqeshje, një përkulje e lehtë drejt nxënësit që flet, një ton i ngrohtë – të gjitha këto janë sinjale që tregojnë se mësuesi është i hapur dhe i interesuar.

Nga ana tjetër, një zë i ngritur, një vështrim i ashpër apo një gjest i padurueshëm, mund të ndërpresin menjëherë komunikimin. Prandaj, vetëdija për mënyrën e të shprehurit është po aq e rëndësishme sa edhe vetë përmbajtja e asaj që themi.

Komunikimi në situata sfiduese

Në klasë do të ketë gjithmonë situata të vështira, nxënës që nuk përqendrohen, konflikte, mungesë motivimi apo lodhje emocionale. Pikërisht në këto momente, komunikimi efektiv tregon fuqinë e tij të vërtetë. Të flasësh me qetësi kur tjetri është i acaruar, të kuptosh arsyen pas një sjelljeje, të kthesh një situatë tensioni në një moment mësimi, këto janë arritje të mëdha që vijnë nga një aftësi e zhvilluar komunikimi.

Komunikimi si ndërtim i marrëdhënies

Mësuesi nuk është vetëm transmetues i dijes, por edhe ndërtues i marrëdhënieve. Komunikimi efektiv është ura mbi të cilën kalon dija, mirëkuptimi dhe zhvillimi personal. Ai është një proces që kërkon vetëdije, praktikë dhe vullnet për të parë tjetrin si bashkudhëtar në udhën e të mësuarit.

 Çdo fjalë e thënë me kujdes, çdo dëgjim me vëmendje, çdo reagim me ndjeshmëri, është një hap drejt një klase më të mirë, më të shëndetshme dhe më të ndriçuar nga bashkë kuptimi.

 Të praktikojmë dëgjimin me zemër, jo për të dhënë përgjigje, por për të ndarë praninë tonë.

Komunikimi efektiv është si një urë magjike që lidh mendjen dhe zemrën, duke ndihmuar që mesazhet tona të mos mbeten vetëm në fjalë, por të prekin thellë ndjenjat dhe mendjet e të tjerëve. Kjo qasje ndihmon në ndërtimin e marrëdhënieve pozitive dhe në arritjen e qëllimeve të përbashkëta.

© Portali Shkollor- Të gjitha të drejtat e rezervuara. Ndalohet kopjimi pa lejen tonë.