Mësues, kush jam unë?

“Nuk jam aq i thjeshtë sa dukem, mos më shiko si një kuti bosh që ti mundohesh ta mbushësh, kam botën time shumë të ndryshme nga e jotja, të pres të hapësh derën e saj dhe të shohësh se sa e komplikuar është ajo!” 

Janë këto dilema të pashprehura nga goja e nxënësit që ke përballë. 

Vërtet, sa i njohim  nxënësit tanë?

Është e drejtë të hyjmë në misterin e botën e tyre apo të mos e përfillim atë?

Jemi gati të përballemi me kompleksitetin?

Bota shkollore, vjen para syve tanë si një përzierje kulturash, përvojash, emocionesh, ndonjëherë tensionesh midis mësuesish , nxënësish dhe prindërish.

"Komunikimi nuk fillon nga goja e folësit, por nga veshi i dëgjuesit" 

Fëmija shfaqet para nesh me një seri kompleksesh pozitive dhe negative. Ndërkohe, hyjmë në botën e tij duke lënë mënjanë botën tonë, të pajisur vetëm me profesionalizëm, me përgjegjësinë shkencore të transmetimit të dijes. Nuk ka asnjë dyshim se funksioni kryesor i mësuesit është i lidhur kryesisht me formimin, por është po kaq  e vërtetë se në procesin e të mësuarit nxënësi hyn me koshiencën dhe subkoshiencën e tij, keshtu që përvetësimi  ndikohet drejtpërdrejt nga përvojat jetësore që nxënësi bart me vete. Për fat të keq, trajnimi dhe përditësimi i mësimdhënësve ende karakterizohet nga marrja e teknikave ose metodologjive të reja dhe neglizhimi i rëndësisë së marrëdhënieve dhe komunikimit si aspekte kuptimplota të të gjithë procesit arsimor.  Nga kjo pikëpamje raporti,  komunikimi dhe emocionet janë gurthemeli për mbarvajtjen shkollore.

Profesioni i mësimdhënësve është një nga profesionet më delikate në përballjen me përmasat  thella të egos. Identifikimi  i situatave të vështira emocionale, të sjelljes apo të mësuarit në moshën shkollore i bie në pjesë mësuesit. Mësuesi i pajisur me profesionalizem dhe në bashkëpunim me aktorë të tjerë, identifikon bartësin, lokalizon, distancon individin nga rreziku.

Një mësues i aftë kap sinjale të drejtperdrejta  nga reagimi i një nxënësi nëpërmjet një komunikimi të thjeshtë duke aplikuar një të dëgjuar të kujdesshëm dhe  aktiv. 

Hulumtime psikologjike, psikoanaliza  dhe pedagogjike kane provuar një lidhje të ndërsjelltë, veçanërisht në epokën e zhvillimit, midis zhvillimit emocional dhe zhvillimit kognitiv, midis ndjeshmërisë dhe dëshirës për të mësuar (Pontecorvo, 1993; Bion, 2006). Një fëmijë qe “vuan” në çdo kuptim të fjalës, mëson pak apo nuk mëson fare (TESIO, 1992), por edhe mund të thuhet se një mësues i  pamotivuar ose i paaftë të mos bëje asgjë për ta zbuluar dhe per ta mbajtur nën kontroll. 

"Një mësues në thelb ka  per detyre dy gjëra: promovimin e të mësuarit duke vlerësuar shkallën e arritjeve, dhe menaxhimin e marrëdhënieve që janë të ndërlidhura  me këtë punë; këto marrëdhënie janë personale, me çdo nxënës individual apo grup, apo në lidhje me klasën. 

Për këtë arsye duket qartë se një aspekt themelor i profesionalizmit të mësuesit konsiston pikërisht në angazhimin për të hyrë në marrëdhënie ndërpersonale (në veçanti me nxënësit) për të krijuar një kanal komunikimi të mësuarit në mënyrë të dobishme, për të vlerësuar potencialin dhe karakteristikat e personalitetit të fëmijës, në përpjekje për të identifikuar ndonjë problem apo vështirësi që mund të ndikojë në proceset e tij të socializimit, të maturimit dhe të rritjes personale dhe kulturore.

Pa dyshim, aftësitë e kërkuara për operatorët e shkollave janë shumë të gjera: duke filluar nga menaxhimi i përmbajtjes së komunikimit deri te zotërimi i proceseve të përfshira; nga ndjeshmëria në dëgjimin aktiv , shqetësimeve, problemeve personale e sociale; nga aftësia për të menaxhuar rolet simetrike por të veçanta, për aftësinë për të negociuar zgjidhjet dhe hapjen e perspektivave  te ndërhyrjes arsimore. Përveç kësaj, funksioni i veçantë i shkollës është pedagogjik-didaktik dhe fokusohet në marrëdhëniet midis fëmijës dhe edukatorit të të rriturve; është fusha e bashkë-ndërtimit, e krijimit të përbashkët të burimit më fitimprurës në absolut, të përbërë nga marrëdhënia. Kjo është arsyeja pse ajo bëhet thelbësore. 

Pra,  mësuesi duhet të krijojë një hapësirë ​​fizike dhe mendore për nxënsin individual dhe grupin  brenda klasës në mënyrë që të reflektojnë dhe të mendojnë së bashku në jetën e përditshme, ne të njejtën mënyrë  mësuesi do të krijojë një mjedis (fizik dhe mendor) për të pasqyruar edhe gjendjet e tij emocionale lidhur me punën e tij për të reflektuar mbi përvojën e tij, për ta përpunuar atë dhe për të mësuar drejtpërdrejt edhe nga ai.

Në fakt, çdo ditë mësuesi  punon  për të menaxhuar klasën në një mënyrë edukative, por mbi të gjitha emocionale. Vështirësitë shfaqen kur ka fëmijë që kanë nevojë për vëmendje më të kujdesshme nga pikëpamja emocionale dhe jo didaktike. Kështu mësuesi nga njëra anë, duhet vazhdimisht të kërkojë dhe të motivojë nxenesin të mësojë, dhe nga ana tjetër duhet të menaxhojë dhe të japë një kornizë të rregullt  emocionale dhe personale.

Pastaj në një marrëdhënie në mes mësuesit dhe nxënësit, duke theksuar qe përvoja  emocionale ndikon tek  procesi i mësimdhënies dhe të te nxënit në mënyrë te tillë, që:

-Nxënësit dhe mësuesit te jenë  në gjendje për të motivuar veten;

-Të vazhdojnë në ndjekjen e një qëllim përtej frustrimit, për të kontrolluar impulset që bëjnë kthim hapash mbrapa;

-Të zhvillojnë aftësinë  për të parandaluar situata të papëlqyeshme dhe zgjidhjen e tyre së bashku.

 Një pjesë e mire e  strategjive arsimore dhe efektive të mësimdhënies,  varen nga aftësia e mësuesit për të imagjinuar mënyrën e të menduarit të nxënësit, në aspektin e dëshirave, pritshmërive dhe besimit. Në mënyrë të ngjashme, një nxënës i kryen detyrat e caktuara me sukses në qoftë se ai ndjek një udhërrëfyes. Nga kjo është e lehtë për të parë se kjo aftësi është një burim i rëndësishëm në lojë të jetës shoqërore dhe dëshmon të jetë një mjet i dobishëm për të menaxhuar më mirë procesin e të mësuarit dhe ndërveprimit në kontekstin e shkollës, në kushte të zhvillimit në normalitet, në rrezik apo në patologji. Për Winnicott, shëndeti i një individi është i lidhur ngushtë me reciprocitetin e marrëdhënieve. 

Është e rëndësishme, kështu që të krijohen kushte reale dhe mendore të një hapësirë ​​të mundshme për të siguruar që mësuesit, prindërit, nxënësit me probleme dhe grupit të klasës, mund të "përzihen", pra të hyjnë në një marrëdhënie me qëllim  lehtësimi. 

Shkolla është një mjedis interaktiv i pasur, ku veprojnë dy forca konstruktive pozitive dhe dinamike,   potencialisht jofunksionale për shkak të shumëllojshmërisë së marrëdhënieve te veçanta, që ndodhin në këtë kontekst te veçantë. Mbi bazën e këtyre marrëdhënieve, nxënësit krijojnë identitetin e tyre në situata të ndryshme brenda dhe jashtë klasës. Kështu që formimi  i nxënësit është përqëndruar në rritjen emocionale dhe efektivitetit të marrëdhënies, që do të thotë se shkolla ka ndër objektivat e saj arsimore mbizotëruese zhvillimin e cilësisë dhe qëndrime të tilla si njohje, dëgjim dhe shprehjen e emocioneve të tyre, si dhe aftësinë për të zbatuar këtë njohuri në zgjidhjen e konflikteve dhe problemeve që nxënësi mund të takohet në shkollimin e tij. 

(Punoi: Brunilda Xhemo)