Msc.Klevi Pove: Të mbajmë gjallë shpirtin krijues të fëmijëve në epokën e Inteligjencës Artificiale

Nga Msc. Klevi Pove

“Teknologjia mund të na ndihmojë të krijojmë më shumë, por vetëm ne mund t’i japim krijimit shpirt.” — Klevi Pove

Inteligjenca Artificiale po ndryshon botën me shpejtësi. Megjithatë, aftësitë më të vlefshme të së ardhmes do të mbeten ato që makinat nuk mund t’i zëvendësojnë: ndjeshmëria, kreativiteti, aftësitë motorike dhe shpirti krijues. Piktura dhe artet vizuale janë ndër rrugët më të fuqishme për të ushqyer këto vlera tek fëmijët, duke u dhënë atyre mjetet për të ndërtuar një të ardhme më humane, më të ndjeshme dhe më të pasur shpirtërisht.

Një botë që ndryshon me hapa galopantë

Epoka digjitale ka përshpejtuar ritmet e zhvillimit. Sot, Inteligjenca Artificiale (IA) po hyn në çdo fushë: nga mjekësia te arsimi, nga tregtia te arti. Makineritë mund të gjenerojnë tekste, piktura dhe madje edhe muzikë. Algoritmet mësojnë të analizojnë emocionet, të imitojnë stilin dhe të prodhojnë imazhe që duken njerëzore. Por pavarësisht shpejtësisë së saj, IA nuk mund të ndiejë: ajo nuk mund të përjetojë një kujtim fëmijërie, një aromë boje, një moment frymëzimi të papritur.

Paralajmërimet e liderëve botërorë si Demis Hassabis i DeepMind theksojnë se epoka e re do të kërkojë njerëz që mësojnë shpejt, përshtaten dhe ruajnë aftësi të reja. Por përveç këtyre aftësive teknike, fëmijët tanë kanë nevojë të mbajnë gjallë edhe ndjeshmërinë, imagjinatën dhe shprehjen krijuese – cilësi që u japin kuptim të gjitha njohurive, aftësive dhe kompetencave.

Piktura: Një strehë dhe një shkollë

Piktura nuk është thjesht një aktivitet artistik apo një mënyrë për të kaluar kohën. Ajo është një laborator i vogël ku fëmija:

• mëson të mendojë dhe të krijojë ndryshe, duke e parë botën me sy kritik dhe kurioz;
• zhvillon aftësitë motorike dhe koordinimin sy-dorë, bazë e shumë aftësive praktike të së ardhmes;
• mëson të shprehë emocionet dhe të ndërtojë vetëbesim, duke kuptuar se ndjenjat mund të kthehen në ngjyra dhe forma;
• stërvit durimin, fokusin dhe këmbënguljen – cilësi që kanë rëndësi edhe për profesionet teknologjike;
• mëson të punojë në grup, të ndajë hapësirën dhe materialet, duke zhvilluar ndjeshmëri dhe bashkëpunim.
• 
  

Këto nuk janë thjesht cilësi artistike; janë aftësi jetësore. Një fëmijë që mëson të vëzhgojë, të ndjejë dhe të krijojë, nesër do të dijë të përshtatet dhe të lulëzojë në çdo profesion – qoftë inxhinier, mjek, dizajner apo sipërmarrës.

“Në një botë që ndryshon çdo ditë, nuk mjafton të dish; duhet të mësosh si të mësosh, por edhe si të ndjesh.” — Citat i frymëzuar nga paralajmërimi i Demis Hassabis, CEO i DeepMind.

Arti si ushqim për shpirtin dhe mendjen

Arti është një gjuhë universale që u flet të gjithëve, pavarësisht moshës, kulturës apo vendit. Kur fëmijët pikturojnë, ata mësojnë të kombinojnë ngjyra dhe forma, por edhe të shprehin ide që nuk mund t’i thonë me fjalë. Çdo penelatë është një hap drejt vetënjohjes, dhe çdo vepër e vogël është një dëshmi e botës së tyre të brendshme.

Në një kohë kur fëmijët kalojnë shumë orë para ekraneve, arti ofron një hapësirë të gjallë, fizike, ku ndjesitë marrin formë reale: aroma e bojës, tekstura e letrës, ndjesia e furçës në dorë. Ky përjetim multisensorial ndihmon në zhvillimin e të gjitha shqisave dhe i bën fëmijët më të lidhur me realitetin përreth.

Një investim i padukshëm, por i fuqishëm

Ndërsa IA mund të mësojë shpejt, ajo nuk mund të përjetojë emocionin e një fëmije që hedh penelin mbi letër për herë të parë. Nuk mund të ndjejë krenarinë kur ai shikon një punë të përfunduar, as gëzimin e një gabimi që shndërrohet në zbulim. Këto janë momente që formojnë karakterin dhe krijojnë kujtime që zgjasin gjithë jetën.

Piktura i mëson fëmijët të jenë më të ndjeshëm, më kreativë dhe më autentikë – aftësi që nesër do të jenë të pazëvendësueshme në çdo profesion. Në një treg pune ku shumë procese do të automatizohen, vlerat njerëzore dhe shpirti krijues do të jenë çelësi i diferencimit dhe suksesit.

Një thirrje për prindërit dhe mësuesit

Në këtë kontekst, roli i prindërve dhe i mësuesve është thelbësor. Ata duhet t’u ofrojnë fëmijëve hapësira dhe mundësi për të krijuar, për të eksperimentuar, për të bërë gabime dhe për të mësuar prej tyre. Kjo mund të jetë në formën e kurseve të pikturës, projekteve artizanale në shtëpi, ekspozitave ose aktiviteteve shkollore që nxisin imagjinatën.

Investimi në art nuk është luks; është një investim i fshehur në të ardhmen e fëmijëve tanë. Sa më shumë fëmijët të mësojnë të krijojnë, aq më të fortë do të jenë përballë sfidave të botës së re.

© Portali Shkollor - Të gjitha të drejtat e rezervuara. Ndalohet kopjimi pa lejen tonë.