Dhjetë të drejtat universale të lexuesit

Në një nga institucionet ku realizoja praktikat e mia profesionale, në atelienë e leximit në mur ishin afishuar “10 të Drejtat Universale të lexuesit”. U afrova, i lexova dhe u mrekullova.

Është shkrimtari Daniel Pennac i cili në një nga romanet e tij i përshkruan shkëlqyeshëm këto të drejta të patjetërsueshme të lexuesit. Secili prej nesh ka të drejtën t’i lexojë, të mendojë, e nëse është dakord t’i afishojë kudo qoftë, shkollë, klasë, shtëpi...

Dhjetë të drejtat universale të lexuesit janë:

1. E drejta për të mos lexuar

-sepse sot nuk kemi dëshire

-sepse kemi për të bërë dicka tjetër

-sepse dielli na fton për një shëtitje

-sepse miqtë tanë ose familja jonë na presin

-sepse nuk dimë cfarë të lexojmë

-sepse është liria jonë të mos lexojmë fare dhe/ose të mos lexojmë gjithë kohën!

2. E drejta për të kapërcyer disa faqe

-sepse ne duam të dimë vazhdimin ose përfundimin menjëherë

-sepse është shumë i gjatë, nuk na pëlqejnë përshkrimet

-sepse nuk janë të nevojshme të gjitha fjalët e të gjitha faqet

3. E drejta për të mos e mbaruar një libër

-sepse tani nuk na pëlqen, e lëmë mënjanë për ta rimarë më vonë, pas një muaji, një viti…

-sepse të gjithë flasin për të, nuk ka më interes

-sepse tani nuk është momenti i duhur

4. E drejta për të rilexuar

-t’i rikthehesh librit të lexuar

-të lexosh të njëjtin libër disa herë

-të rilexosh shumë herë të njëjtën histori që ke lexuar në fëmijërinë tënde

“Ҫfarë kënaqësie t’u rikthehesh ndjenjave,heronjve, stilit të shkrimit, fjalëve, është libri që kam dashur kaq shumë”

5. E drejta për të lexuar ҫfarëdo qoftë

-lexoj sipas humorit qe kam dhe vendit ku ja (lexoj një reviste kur jam parukeri, broshurë në një institucion, një reklamë…)

6. E drejta për bovarizëm

-të perfshihesh nga imagjinata duke udhëtuar në një botë paralele

-të qeshësh ose të qash si heronjtë e preferuar

7. E drejta për të lexuar kudo qoftë

-është liria të lexosh gjithandej,

-aty ku ndihesh mire

8. E drejta për të qëmtuar nëpër libra, e drejta për të ZGJEDHUR

-për të filluar një libër nga fundi

-për të lexuar shumë libra në të njëjtën kohë

-të shfletosh nga një libër në tjetrin

9. E drejta për të lexuar me zë të lartë

-për ta ndarë me të tjerët ose me veten

-të pretendosh të bëhesh aktor për një natë

-të pretendosh se ke një audiencë imagjinare

-për të harruar heshtjen e shtëpisë

10. E drejta për të heshtur

-sepse ne duam të ruajmë përshtypjet tona për veten

-sepse nuk mund të gjejmë fjalë për të thënë

-sepse nuk ka gjithmonë fjalë për të thënë

Këto dhjetë të drejta mund të përmblidhen në një detyrë të vetme: Asnjëherë mos u tallni me ata që nuk mund lexojnë, nëse doni që të lexojnë një ditë!

Nga Sofie Xhoxhi