Festa e Abetares, një traditë që duhet ruajtur apo një zakon që ka nevojë të rishikohet?

Nga Arbana Pajenga Hallva

Pyetje nxitëse për diskutim:

A i përgjigjet Festa e Abetares zhvillimeve të sotme në arsim dhe interesave të fëmijëve?

A mbetet kjo festë një përvojë kuptimplotë për nxënësit, apo është shndërruar në një ngjarje formale me vjersha të përsëritura?

Si mund ta rifreskojmë dhe riformulojmë këtë festë që të jetë më kreative, më personale dhe më përfshirëse për fëmijët?

A duhet të zhvendosim fokusin nga recitimet tradicionale drejt shfaqjes së kompetencave që kanë fituar fëmijët në klasën e parë?

A mund të jetë kjo festë një hapësirë reflektimi për rrugëtimin mësimor dhe zhvillimin emocional të fëmijëve?

Qëllimi i diskutimit eshte qe te vlerësohet në mënyrë të hapur dhe konstruktive nëse festa e Abetares, siç zhvillohet aktualisht, i shërben mirëqenies, zhvillimit dhe përfshirjes aktive të nxënësve, dhe nëse ka nevojë për rikonceptim për t’iu përshtatur kohës.

Festa e Abetares është një nga ngjarjet më të veçanta në vitin shkollor të një fëmije që sapo ka përfunduar klasën e parë. Është një festë që shënon një arritje të rëndësishme: përvetësimin e shkrim-leximit – hapin e parë drejt dijes dhe formimit personal. Në shumë shkolla shqiptare, kjo festë zhvillohet me ceremoni të veçanta, me këngë, vjersha dhe emocione të mëdha për fëmijët dhe prindërit.

Por a duhet të mbetet kjo festë ashtu siç është? A po e ruajmë si një traditë të vlefshme apo ka ardhur koha të rishikojmë format dhe përmbajtjen e saj?

1. Festa si një traditë që duhet ruajtur

Simbolikë e fortë kulturore dhe emocionale: Për shumë familje dhe mësues, kjo festë përfaqëson krenarinë për suksesin e parë shkollor të fëmijës.

Motivim për fëmijët: Një ceremoni publike i jep fëmijës ndjesinë e arritjes, nxit vetëbesimin dhe dashurinë për dijen.

Trashëgimi kulturore dhe kombëtare: Në një kohë ku shumë zakone po zbehen, festa e Abetares forcon lidhjen me traditën dhe vlerat shkollore të brezave më parë.

Festa e Abetares mbetet një moment i veçantë në jetën e një fëmije dhe një pikë takimi e emocioneve midis fëmijëve, mësuesve dhe prindërve. Por si çdo traditë, edhe ajo ka nevojë të reflektojë kohën ku jetojmë. Ruajtja e saj është e rëndësishme, por forma dhe përmbajtja duhet të rishikohen periodikisht, për t’u siguruar që ajo të mbetet e gjallë, domethënëse dhe përfshirëse për të gjithë.

Në fund të klasës së parë, mësuesit, nxënësit dhe prindërit bashkohen në një moment të veçantë: festën e Abetares. Ajo është kthyer në një simbol të rrugëtimit të parë drejt dijes dhe shpesh lidhet me emocione, krenari dhe kujtime të paharrueshme.

Por në një kohë që arsimi ndryshon, lind pyetja: a duhet të vazhdojmë ta organizojmë këtë festë si më parë, apo ka ardhur koha për ta rishikuar atë?

Nga njëra anë, festa e Abetares është një traditë e vlefshme që duhet ruajtur. Ajo përfaqëson një etapë të rëndësishme në zhvillimin e fëmijës: përvetësimin e shkrimit dhe leximit – një gur themeli për çdo etapë të mëvonshme arsimore. Fëmijët ndihen të vlerësuar për përpjekjet e tyre, ndërsa prindërit përfshihen emocionalisht në këtë proces, duke forcuar bashkëpunimin shkollë–familje. Për mësuesin, kjo festë është kurorëzimi i një pune të përditshme, plot durim dhe përkushtim.

2. Argumente për nevojën e rishikimit

Përmbajtja shpesh është e njëjtë nga viti në vit: Vjershat dhe këngët të mësuara përmendësh mund të humbasin kuptimin nëse nuk shoqërohen me reflektim dhe përjetim të vërtetë.

Jo të gjithë fëmijët përfshihen njësoj dhe per kete ka nje hatermbetje nga prinderit.

Forma aktuale e festës shpesh kthehet në një zakon që nuk reflekton ndryshimet në mënyrën e të nxënit dhe vlerësimit. Në shumë shkolla, përmbajtja e festës mbetet e njëjtë nga viti në vit – recitime të mësuara përmendësh dhe këngë të paracaktuara, ku shpesh theksi vendoset tek performanca dhe jo te përfshirja. Kjo mund të krijojë ndasi mes nxënësve. Në vend që të nxisë përfshirje, festa mund të ushqejë ndjenja përjashtimi apo krahasimi.

Në këtë kontekst, rishikimi i festës nuk do të thotë ta heqim, por ta rigjallërojmë me frymë përfshirëse dhe bashkëkohore. Mësuesi fillor mund të kthejë këtë ditë në një festë reflektimi, ku çdo fëmijë të ketë hapësirë për të treguar rrugëtimin e vet: përmes një vizatimi, një tregimi të shkurtër, një loje me shkronjat apo një aktivitet bashkëpunues. Festa mund të shoqërohet me prani më të madhe të prindërve në mënyrë aktive, jo vetëm si spektatorë, por edhe si bashkëpunëtorë të vegjel,por te fuqishem.Në këtë mënyrë, festa bëhet më shumë se një shfaqje – bëhet një përvojë domethënëse për të gjithë.

Festa e Abetares është një ngjarje mjaft e rëndësishme në jetën shkollore të nxënësve të klasës së parë. Ajo shënon përfundimin e një etape të parë të të mësuarit – njohjen dhe përdorimin e alfabetit. Megjithatë, si çdo aktivitet, ajo ka anët e saj pozitive dhe sfidat përkatëse.

PRO (Anët pozitive)

Feston një arritje të rëndësishme.
Nxënësit ndihen krenarë që kanë mësuar të lexojnë e të shkruajnë – një etapë e parë thelbësore në edukimin e tyre.
Nxit vetëbesimin dhe motivimin.
Pjesëmarrja në një festë ku prindërit i shohin në skenë u jep fëmijëve besim në vetvete dhe motivim për të mësuar më shumë.
Zhvillon aftësitë artistike dhe sociale.
Përgatitja për këngë, poezi dhe role ndihmon në ne zhvillimin e te folurit ne publik, te punes ne grup dhe te krijimtarise.
Prindërit angazhohen më shumë me jetën shkollore të fëmijëve dhe krijojnë një raport më të ngushtë me mësuesin.
Krijon kujtime të paharrueshme.
Shumë nxënës dhe prindër e kujtojnë festën e Abetares si një nga momentet më të bukura të fëmijërisë shkollore.

PRO – Pse duhet të mbahet festa e Abetares

1. Festa e Abetares është një moment shpërblimi për përpjekjet e nxënësve. Pasi fëmijët mësojnë të lexojnë e të shkruajnë, një festë është mënyrë e bukur për të festuar arritjen e tyre të parë të madhe në shkollë.

2. Forcon vetëbesimin dhe emocionin pozitiv ndaj shkollës. Fëmijët që performojnë para prindërve ndihen të vlerësuar dhe kjo i ndihmon të ndërtojnë marrëdhënie pozitive me të nxënit.

3. Nxit bashkëpunimin dhe kreativitetin.Përgatitja e festës përfshin poezi, këngë, valle dhe punë në grup, duke zhvilluar aftësi të rëndësishme personale dhe shoqërore.

4. Përforcon lidhjen shkollë-prind. Prindërit angazhohen më shumë me jetën e fëmijëve të tyre në shkollë dhe ndihen krenarë për zhvillimin e tyre.

5. Është një kujtim i paharrueshëm për fëmijët. Shumë të rritur e mbajnë mend me nostalgji këtë festë si një moment të veçantë nga fëmijëria.

KUNDËR (Sfidat dhe kritikat)

Presion i madh mbi fëmijët dhe mësuesit.
Përgatitjet intensive për shfaqjen mund të jenë stresuese dhe të humbasin qëllimin edukativ të mësimit.
Shpenzime ekonomike
Kosto për veshje, dekorime, dhurata apo sallë për festimin mund të bëhen barrë për familjet, veçanërisht ato me të ardhura të ulëta.
Fokus mbi performancën, jo mbi përmbajtjen.
Ndonjëherë theksi vihet më shumë mbi aspektin festiv se sa mbi reflektimin real të dijes dhe progresit të nxënësit.
Nuk përfshihen të gjithë njësoj.
Fëmijët që kanë vështirësi në të folur, në lexim, ose janë më të tërhequr, mund të ndihen të përjashtuar ose në hije.
Në disa raste, festa mund të mbetet në modele të njëjta pa u përshtatur me kohën, zhvillimin emocional apo interesat reale të fëmijëve.

Grupi KUNDËR – Pse nuk duhet të mbahet festa e Abetares

1. Festa shpesh krijon stres të panevojshëm te fëmijët.

Në vend që të shijojnë të mësuarit, ata ndihen të detyruar të performojnë, duke u ndjerë të shqetësuar për gabime apo krahasime.

2. Është kthyer në një ngjarje të shtrenjtë për shumë familje.

Kosto për veshje të veçanta, dhurata ose salla me qira i vë në vështirësi ekonomikisht disa prindër.

3. Nuk është gjithmonë gjithëpërfshirëse.

Fëmijët më të turpshëm ose ata me vështirësi në të folur shpesh nuk përfshihen në role kryesore dhe mund të ndihen të padukshëm.

4. Humbet fokusi nga e rëndësishmja – cilësia e të nxënit.

Përgatitjet për festën zënë kohë dhe energji që mund të shfrytëzoheshin për mësim dhe përforcim të leximit/shkrimit.

Në shumë raste, festa kthehet në një shfaqje të njëjtë çdo vit, pa përshtatje me realitetin e fëmijëve apo me kohën në të cilën jetojmë.

Të nderuar mësues, prindër ,miq dhe mikesha,
Unë si Arbanë, si mësuesja e Arsimit Fillor jam këtu për të mbrojtur mendimin se festa e Abetares është një ngjarje që duhet të organizohet dhe të festohet me dashuri në çdo shkollë. Ajo nuk është vetëm një shfaqje, por një simbol i rëndësishëm i fillimit të rrugëtimit arsimor të çdo fëmije. Është një moment gëzimi, krenarie dhe vetëbesimi për fëmijët, të cilët, pas shumë përpjekjesh, arrijnë të lexojnë e të shkruajnë.

Festa i motivon, i bashkon dhe i bën të ndihen të vlerësuar.