Si të punojmë me nxënësit hiperaktiv?

Nxënës hiperaktiv? Ja zgjidhja

Hiperaktiviteti është një çrregullim nervor i  cili prek fëmijët e moshave nga 2 -11 vjeç dhe kulmin e shpërqendrimit e kanë nga mosha 7-8 vjeç. Ndryshe hiperaktiviteti njihet me termin ADHD (attention deficit hyperactivity disorder). Çrregullimi i vëmendjes së deficitit të hiperaktivitetit (ADHD) prek fëmijët dhe adoleshentët dhe mund të vazhdojë në moshën e rritur. ADHD është çrregullimi mendor më i zakonshëm i fëmijëve.

Fëmijët që janë të prekur nga hiperaktiviteti nuk mund t’i ndalosh gjatë aktivitetit të tyre të rrëmbyer, ata e kanë të pamundur të presin dhe bëjnë të pamundurën për të arritur qëllimin e tyre. Shpesh fëmijët  hiperaktivë janë të rriskuar për të braktisur shkollën krahasuar me nxënësit e tjerë, pasi ata kanë arritje jo të mira në shkollë. Vështirësia në përqendrim dhe lëvizshmëria e shtuar, i pengon ata të lexojnë apo të dëgjojnë, dhe të japin rezultatin e duhur, edhe pse kanë nivel mesatar ose më të lartë inteligjence. ADHD është më e zakonshme te djemtë sesa te vajzat. Zakonisht zbulohet gjatë viteve të hershme të shkollës, kur një fëmijë fillon të ketë probleme duke i kushtuar vëmendje.

Simptomat te fëmijët

Hutimi

- Hutohet lehtë.

- Nuk ndjek udhëzimet ose nuk përfundon detyrat.

- Dallohet lehtë që nuk është duke të dëgjuar.

- Nuk i kushton vëmendje dhe bën gabime të pakujdesshme.

- Ka probleme në organizimin e detyrave të përditshme.

- Nuk i pëlqen të bëjë gjëra që kërkojnë të ulen akoma në bankën e tij.

- Shpesh humbet gjërat.

- Ka tendencë të ëndërrojë.

Hiperaktiviteti

- Shpesh skuqet pa patur arsye.

- Nuk qëndron ulur.

- Ha ushqim edhe pse nuk është orari i duhur.

- Rrotullon mjetet e tij si lapsa stilolapsa, etj.

- Nuk e ka problem nëse bën zhurmë apo tërheq vëmendjen e të tjerëve.

- Luan në heshtje.

- Është gjithmonë duke lëvizur, duke vrapuar ose ngjitur nëpër mure. (Në adoleshencë dhe të rritur, kjo zakonisht përshkruhet si shqetësim).

- Nuk shfaqin lodhje dhe duket sikur punojnë me “motorr”.

Impulsiviteti

- E ka të vështurë të presë radhën e tij për të folur.

- Jep përgjigje të panumërta edhe pse disa të gabuara.

- Ndërpret të tjerët pa e mbaruar fjalinë.

Si të punoni me nxënës me ADHD

- Kuptojeni luftën e brendshme që një nxënë me ADHD përjeton ,dhe krijojini një mjedis sa më të sigurtë e motivues për të.

- Krijoni një marrëdhënie të mirë e të fortë me prindërit, te të cilët mund të gjeni informacionin e nevojshëm për nxënësin tuaj (çfarë i pëlqen të bëjë e çfarë jo, dobësitë e interesat e tij).

- Gjeni gjithmonë kohën e duhur për t'u ulur e biseduar për arritjet e suksesin e tij, duke ia kujtur në mënyre jo indirekte rregullat e thyera.

- Vendosini një kod ose një shenjë në mënyre që t’ia tërhiqni vëmendjen pa e marrë vesh të tjerët. (p.sh. një prekje e veshit ose një mimikë e fytyrës të cilën ta dijë vetëm ai).

- Përdorni një sistem pikësh, yjet ose metoda të tjera për të përforcuar sjelljet e duhura dhe për t'i vendosur në tabelën e shpërblimit.(Nxënësit duhet gjithmonë të shpërblehen nga ana e mësuesit për arritjet e tyre).

- Mos e kritikoni asnjëherë në sy të të tjerëve.

- Ndani mësimet në segmente relativisht të shkurtra dhe përdorni një shumëllojshmëri të mjeteve mësimore si: filmat, kasetat, programet kompjuterike dhe punën e grupeve të vogla për të përforcuar të mësuarit e fëmijës.

- Ofroni kushtet e duhura që nxënësit me ADHD të shfaqin aftësitë, talentet dhe / ose aftësitë e tyre të drejtimit.

- Bëni që të gjithë nxënësit të qëndrojnë dhe të shtriqen, të vrapojnë në vend, ose të bëjnë një aktivitet ushtrimi ose lëvizje kur të jetë e nevojshme.

- Krijoni oraret, skicat, listat dhe / ose një libër për detyrat e shtëpisë për të ndihmuar  nxënësin të organizohet si dhe për të rritur komunikimin në shtëpi / shkollë. 

- Ecni nëpër klasë dhe prekni fëmijën me butësi në shpatull ose prekni vendin në librin e fëmijës që po lexon për ta ndihmuar atë të qëndrojë i fokusuar në detyrë.

- Vendoseni nxënësin me ADHD afër jush dhe në zonën që ka më pak distancë dhe stimulim dhe lejojeni të mprehë një laps sa herë që të ketë nevojë.

- Jepini mundësi për aktivitet fizik. Zgjidhni nxënësin hiperaktiv për të dorëzuar letrat, shpërndaje fletoret ose për të kryer punë të tjera në klasë që mund të ndihmojnë në çlirimin e energjisë dhe të kontribuojë në ndjenjën e vetëvlerësimit të tij.

- Nxiteni fëmijën të përdorë teknika të vetë-monitorimit për të ndihmuar në fokusimin (Kërkoni miratimin e çdo teknike të pazakontë nga drejtori dhe prindi para përdorimit.)

- Siguroni një hapësirë të fjetjes ose një zonë të qetë për studentin ADHD që të përdoret kur mbushet nga aktiviteti i klasës.

- Krijoni një marrëdhënie bashkëpunimi me mësuesin e edukimit special, psikologun e shkollës, këshilltarin e shkollës, administratorin dhe / ose specialistët e tjerë të shkollës për të konstatuar vendosjen më të mirë të fëmijës me ADHD.

(Klodjana Gega, mësuese e ciklit të ulët; Portali Shkollor)